Camera obscura
Prosty przyrząd optyczny pozwalający uzyskać rzeczywisty obraz. Pierwowzór aparatu fotograficznego.
Camera obscura bywa nazywana również ciemnią
optyczną lub kamerą otworkową.
Urządzenie to zbudowane jest z poczernionego wewnątrz pudełka (dla
zredukowania odbić światła). Na jednej ściance znajduje się niewielki
otwór
spełniający rolę obiektywu, a na drugiej matowa szyba (matówka)
lub kalka techniczna. Promienie światła wpadające przez otwór tworzą na
matówce odwrócony i pomniejszony (lub powiększony) obraz. Wstawiając w
miejsce matówki kliszę fotograficzną można otrzymać zdjęcie.
Obraz otrzymany za pomocą camera obscura posiada następujące cechy:
- miękkość,
- łagodne kontrasty,
- rozmycie,
- nieskończoną głębię ostrości
- zupełny brak dystorsji, a wykonany na materiale barwnym – pastelową kolorystykę
Z uwagi na te cechy obrazu camera obscura bywa do dzisiaj wykorzystywana w fotografii artystycznej.
 | ||
| Pierwsza trwała fotografia wykonana przy jej użyciu |
A teraz trochę z historii !
Początków tego urządzenia można się doszukiwać w starożytnej Grecji.
Arystoteles, podczas częściowego zaćmienia Słońca, zaobserwował obraz tworzony na ziemi przez promienie przechodzące między liśćmi drzewa.
Obserwacje prowadzone z użyciem tego prostego instrumentu optycznego
były prowadzone przez starożytnych Chińczyków, Greków i Arabów. Jednak
pierwszy znany nam naukowy opis ciemni optycznej znajduje się w rękopisach (pochodzących najprawdopodobniej z 1020 roku) arabskiego matematyka Alhazena (Hasana) z Basry.
Ciemnia optyczna służyła astronomom do obserwacji rocznych torów, po jakich porusza się słońce, plam słonecznych i księżyca. Służyła też jako pomoc przy wykonywaniu rysunków. Była wykorzystywana przez artystów malarzy, między innymi Leonardo da Vinci i Bernardo Bellotto, jako narzędzie pomocne przy określaniu np. perspektywy.
W 2007 roku Jarosław Włodarczyk opublikował w czasopiśmie Journal for the History of Astronomy hipotezę stosowania ciemni optycznej do obserwacji zaćmień słońca przez Mikołaja Kopernika. Włodarczyk porównał wyniki uzyskane przez Kopernika z wyliczonymi współcześnie maksymalnymi fazami zaćmień słońca we Fromborku. Różnice pomiędzy nimi mogły wynikać z błędów powodowanych przez camera obscura.
W 1550 roku Girolamo Cardano zastąpił otwór pojedynczą soczewką skupiającą. W 1569 roku wenecjanin Daniello Barbaro opisał w swoim dziele La practica della perspectiva zasadę działania przesłony.
Johann Wolfgang Goethe przy pomocy camera obscura utrwalał widoki ze swoich podróży.
